«Χρόνιος» θεωρείται ο πόνος που έχει διάρκεια μεγαλύτερη των 3-6 μηνών. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος όρος ξεπερνάει κατά πολύ τον πόνο αυτόν καθεαυτόν, καθώς το υπερβολικό στρες και οι ψυχολογικές επιπτώσεις που προκαλεί τελικά στον ασθενή θεωρούνται εξίσου σοβαρά. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο το γεγονός ότι τα άτομα που ζουν με χρόνιο πόνο φέρονται να αντιμετωπίζουν τον τριπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν κατάθλιψη. Για τους δε επιστήμονες είναι ξεκάθαρο: Ο πόνος μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη, και η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει πόνο.
Η ψυχολογική επίπτωση μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονη, καθώς σε κατάσταση συνεχούς πόνου επηρεάζεται και ο ίδιος ο εγκέφαλος και, κατ’ επέκταση, το νευρικό σύστημα. Ο πόνος πυροδοτεί τoν μηχανισμό επιβίωσης του οργανισμού, προκαλώντας κατ’ αρχάς αλλαγές στο σώμα, όπως π.χ. αυξημένη αρτηριακή πίεση. Ωστόσο, όταν ο πόνος έχει μεγάλη διάρκεια, οι επιπτώσεις στον εγκέφαλο μετουσιώνονται και σε πραγματικές ψυχολογικές αλλαγές, οι οποίες σταδιακά οδηγούν και σε «χειροπιαστές» αλλαγές στη συμπεριφορά.
Οι εγκεφαλικές οδοί που προσλαμβάνουν τα σήματα πόνου, συμπεριλαμβανομένης της έδρας των συναισθημάτων στη μεταιχμιακή περιοχή, χρησιμοποιούν ορισμένους κοινούς νευροδιαβιβαστές, ειδικότερα τη σεροτονίνη και τη νορεπινεφρίνη, οι οποίες εμπλέκονται στη ρύθμιση της διάθεσης. Εάν η διαχείριση του πόνου από τον οργανισμό δεν επιτευχθεί, ο πόνος επιδεινώνεται και συνοδεύεται από θλίψη, αισθήματα ματαίωσης και έντονο στρες. Eπιπλέον, ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει διαταραχές στον ύπνο, χαμηλή αυτοεκτίμηση και, γενικότερα, να έχει χαμηλή ποιότητα ζωής.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο, στον οποίο ο πόνος επιδεινώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης και, ακολούθως, η προκαλούμενη κατάθλιψη επιδεινώνει τα συμπτώματα του πόνου. Η κατάσταση αυτή δεν παρουσιάζεται μόνο σε περιπτώσεις πόνου εξαιτίας ενός τραυματισμού, αλλά είναι ιδιαίτερα κοινή και σε περιπτώσεις κατά τις οποίες υφίσταται ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, όπως ο διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο καρκίνος.
Μία έρευνα του 2015 (A classification of chronic pain for ICD-11) βρήκε ότι το 60,8% των ατόμων με χρόνιο πόνο που μελετήθηκαν, εμφάνιζαν παράλληλα σοβαρή κατάθλιψη. Οι εν λόγω ασθενείς είχαν, επίσης, μεγαλύτερο αριθμό απουσιών από την εργασία τους λόγω της κατάστασης της υγείας τους.
10 σημάδια ότι το άτομο εμφανίζει κατάθλιψη
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να ποικίλλουν από άτομο σε άτομο, περιλαμβάνοντας:
- Έλλειψη ενδιαφέροντος για πράγματα που παλαιότερα του έδιναν χαρά.
- Μόνιμα κακή διάθεση.
- Αίσθημα ματαίωσης.
- Αίσθημα ανησυχίας.
- Χαμηλή αυτο-εκτίμηση.
- Πεσμένη ενέργεια.
- Απομόνωση από οικογένεια και φίλους.
- Συνεχή εκνευρισμό και έλλειψη υπομονής με τους άλλους.
- Αυτοκτονικές σκέψεις ή σκέψεις αυτο-τραυματισμού.
Τρόποι αντιμετώπισης
Αν ένα άτομο υποφέρει από χρόνιο πόνο και κατάθλιψη, είναι σημαντικό να αντιμετωπίσει τα δύο αυτά προβλήματα ταυτόχρονα. Η συνύπαρξη αυτή καθιστά την αντιμετώπισή τους δυσκολότερη, ωστόσο το να εστιάσει κανείς μόνο στο ένα από τα δύο, δεν θα βοηθήσει στη λύση του συνολικού προβλήματος.
– Διαχείριση του χρόνιου πόνου
Ο χρόνιος πόνος μπορεί να αντιμετωπιστεί με ποικίλους τρόπους. Καθώς, όμως, κάθε ασθενής είναι διαφορετικός, με διαφορετική αιτία που πυροδοτεί τον συγκεκριμένο πόνο, το τι «δουλεύει» στον έναν δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα είναι αποτελεσματικό και στον άλλον.
Ορισμένοι τρόποι διαχείρισης μπορεί να είναι:
- Φαρμακευτική αγωγή, βάσει οδηγιών του θεράποντα ιατρού.
- Βελονισμός.
- Θεραπευτικό μασάζ.
- Ρεφλεξολογία.
- Γιόγκα.
- Πιλάτες.
- Φυσικοθεραπεία.
- Χειρουργείο (αναλόγως της κατάστασης).
– Διαχείριση της κατάθλιψης
Η κατάθλιψη, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, συνδεόμενα συχνά με την εξάρτηση από το αλκοόλ ή από ναρκωτικές ουσίες. Επιπλέον, η ύπαρξη ψυχολογικού προβλήματος είναι συνδεδεμένη και με μεγαλύτερο κίνδυνο αυτοχειρίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι, βάσει μελέτης, 90% των αυτοκτονιών ή αποπειρών αυτοκτονίας σχετίζονται με μία ψυχιατρική διαταραχή, με τα υψηλότερα ποσοστά να αφορούν στην κατάθλιψη.
Ορισμένες θεραπευτικές λύσεις μπορεί να είναι:
- Η Ψυχιατρική: Μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των ψυχολογικών και συναισθηματικών επιπτώσεων της ψυχικής αυτής ασθένειας.
- Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία: Ένα είδος θεραπείας που βασίζεται στη συζήτηση σχετικά με το πώς οι σκέψεις και τα πιστεύω του ασθενή επηρεάζουν τα αισθήματα και τη συμπεριφορά του.
- Ο Διαλογισμός: Μπορεί να βοηθήσει στην επαν-ισορρόπηση των σκέψεών του.
- Η φαρμακευτική αγωγή: Αντικαταθλιπτικά ή άλλου είδους σκευάσματα, τα οποία λαμβάνονται βάσει οδηγιών του θεράποντα ιατρού.
- Άσκηση: Η τακτική φυσική δραστηριότητα οδηγεί στην απελευθέρωση ενδορφινών, οι οποίες συμβάλλουν ουσιαστικά στη βελτίωση της διάθεσης.
Πηγές
https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/depression-and-pain
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/depression/expert-answers/pain-and-depression/faq-20057823
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4450869/
https://www.circlehealthgroup.co.uk/health-matters/health-and-wellbeing/the-link-between-chronic-pain-and-depression
